بازخوانی تربیت کودکان و نوجوانان در نظام تربیتی اسلام

یک پژوهشگر امور تربیتی در نشست بازخوانی و مرور کتاب «مسئولیت و زندگی» در دومین روز همایش سه‌روزه مدیران کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به تشریح دیدگاه‌ و نگرش تربیتی زنده‌یاد علی صفایی‌حائری پرداخت.

به گزارش گروه فرهنگ و هنر برنا؛ نشست بازخوانی و مرور کتاب «مسئولیت و زندگی» نوشته زنده‌یاد علی صفایی‌حائری در دومین روز همایش سه‌روزه مدیران کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد و حجت‌الاسلام محمدحامد مبینی، پژوهشگر امور تربیتی و قائم‌مقام سازمان مدارس صدرا در سخنانی ضمن تشریح دیدگاه و نگرش تربیتی زنده‌یاد علی صفایی‌حائری و روش تربیتی اسلام در دیدگاه این روحانی اندیشمند، گفت: یکی از معدود افرادی که به معنای دقیق کلمه، تصویری از «نظام تربیتی اسلامی» ارایه می‌دهد، زنده‌یاد صفایی حائری است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

چه آن‌که، نظامی را تبیین می‌کند که از زمان کودکی، نوجوانی و پس از آن را مدنظر قرار می‌دهد و برای تمامی این دوران برنامه دارد.

مبینی با تاکید بر این‌که «مسئولیت، نتیجه آگاهی نیست»، یکی از گزاره‌های کلیدی زنده‌یاد علی صفایی‌حائری در این کتاب را بخشی از کتاب عنوان کرد که در آن تاکید شده «انسان داشته‌هایی دارد که در قبال آن مسئول است.»

وی گفت: اولین سوالی که از ما می‌پرسند این است که داشته‌هایت را در چه مسیری مورد استفاده قرار دادی. نگاه انسان‌شناسی زنده‌یاد صفایی‌حائری مبتنی‌بر این است که انسان باید برای دیگر افراد جامعه کار و تلاش کند.

حجت‌الاسلام محمدحامد مبینی با بیان این‌که «درک استعدادها با مسئولیت انسان رابطه مستقیم دارد»، خاطرنشان کرد: انسان پیش از آن‌که نسبت‌به دیگران مسئول باشد و نیز پیش از آن‌که نسبت‌به خداوند مسئول باشد، نسبت‌به خودش مسئولیت دارد و این مسئولیت به خود درواقع به معنای آن است که انسان پیش و بیش از هر مسئله، نسبت‌به استعدادهایی که دارد، مسئول است و البته در درجه دوم، نسبت‌به آن‌که این استعدادها و داده‌ها را به انسان اعطا کرده، مسئول است.

وی مسئولیت انسان در قبال خداوند را «کار و فعالیت برای خلق‌الله» عنوان کرد و گفت: خداوند بی‌نیاز است و اگرچه انسان در قبال خداوند نیز مسئول است و مسئولیت‌هایی دارد اما این مسئولیت از جنس دیگری است. چه آن‌که خداوند از این‌که انسان‌ها برایش کاری انجام دهند، بی‌نیاز است اما از آن‌جا که آن‌چه موجب خرسندی خداوند است، خرسندی و رضایت خلق خداست، بر عهده یکایک انسان‌هاست که با خدمت به خلق‌الله، مسئولیت‌شان را در قبال خداوند به‌جا بیاورند.

این پژوهشگر امور تربیتی همچنین در ادامه سخنانش در این نشست گفت: پرسش مهمی که در این بحث مطرح می‌شود، چگونگی تشخیص این مسئله است که انسان برای انجام مسئولیت‌هایش در قبال جامعه، باید چه کار کند! وی افزود: نکته مهمی که برای یافتن این پرسش باید مدنظر قرار دهیم، این است که انسان باید علقه‌هایش را کنار بگذارد و به خواست و تمایل خود در خدمت به خلق‌الله فکر نکند.

حجت‌الاسلام مبینی با بیان این‌که «زنده‌یاد صفایی‌حائری بهترین و مهم‌ترین کاری را که می‌توان برای خلق‌الله انجام داد، ارتقا و اعتلای شناخت انسان‌ها می‌داند»، اضافه کرد: ایشان همچنین برخی روش‌های ناصحیح تربیتی را برشمرده و توضیح داده که هر کدام به چه دلیل نادرست است. ایشان در این بحث از جمله می‌گوید یکی از این روش‌ها یا به بیان دقیق‌تر یکی از این کلان‌رویکردهای تربیتی که ارتباطی به کلان‌رویکرد تربیتی اسلام ندارد، «داغ کردن» یا ایجاد شور و اشتیاق احساساتی و بدون شعور است. همچنین نباید «انسان‌ها را به دوش کشید»؛ به این معنا که اگر می‌خواهید به کسی کمک کنید، نباید بجای او کار کنید، بلکه باید او را هدایت کنید تا او کار را به درستی انجام دهد. همچنین تاکید دارند که به‌جای شاخ و برگ دادن، باید به انسان‌ها ریشه بدهیم.»

حجت‌الاسلام مبینی با بیان این‌که «در نگرش زنده‌یاد صفایی حائری، برای تربیت انسان باید ۳ کار را انجام داد»، از «تزکیه»، «تعلیم» و «تذکر» به این عنوان نام برد و گفت: تعلیم انسان به معنای این است که باید محتوای موردنیاز را در اختیار انسان قرار دهیم. اما بحث دیگر نیز در همین مبحث «تعلیم»، چگونگی آن است که باز در روش تربیتی اسلام، بر ۳ مرحله برای تعلیم انسان تاکید شده که این مراحل سه‌گانه عبارتند از تعقل، تفکر و تدبر. وی همچنین با اشاره به بحث «تزکیه» در این گفتمان یادآور شد: وقتی زنده‌یاد صفایی‌حائری از لزوم تزکیه صحبت می‌کند، به این معنا است که در روش تربیتی اسلام باید انسان را تزکیه کرد و از تعلقات و تعصبات نادرست فکری آزاد ساخت.

وی همچنین با اشاره به اهمیت «تذکر» در مسیر تربیت انسان، یکی از ویژگی‌های انسان‌ها را «غفلتی» عنوان کرد که در مسیر زندگی، گریزناپذیر است و به همین دلیل باید همواره به او تذکر داد و یادآوری کرد تا همواره هشیار باشد و خطا نکند.

حجت‌الاسلام مبینی در جمع‌بندی سخنانش با بیان این‌که «مربیان در مجموع باید ۶ مسئله را در بحث تربیت انسان‌ها مدنظر قرار دهند»، گفت: برای تربیت انسان، نخست باید او را تزکیه داد و از تعصبات آزادش کرد، سپس به او تعلیم داد و در ادامه نیز پیوسته به او تذکر داد. حال آن‌که در مسیر تعلیم انسان‌ها نیز باز باید او را در سه مرحله هدایت کرد که بر این اساس ابتدا باید او را با تعقل آشنا کرد، سپس او را به سوی تفکر هدایت کرد و درنهایت مسیر را برای تدبر برایش مهیا ساخت.

همایش سه‌روزه مدیران کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از ۱۸ تا ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون در حال برگزاری است.

انتهای پیام/

آیا این خبر مفید بود؟

نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف

منبع: خبرگزاری برنا

کلیدواژه: تربیت کودکان و نوجوانان نظام تربیتی اسلام کودکان و نوجوانان تربیتی اسلام تربیت انسان حجت الاسلام باید او خلق الله انسان ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۲۳۴۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

توجه به امر تربیت در کنار آموزش، رکن اساسی سیاست‌های فرهنگی دانشگاه است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، مراسم تکریم و معارفه سرپرستان دانشگاه آزاد اسلامی استان گیلان با حضور محمدعلی نادی‌خوراسگانی، معاون تربیتی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی، جمعی از ائمه جمعه استان گیلان، جمعی از نمایندگان مردم این استان در مجلس شورای اسلامی، جمعی از مدیران کل، مسئولان ادارات، رؤسای واحد‌ها و مراکز آموزشی استان گیلان در  دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت برگزار شد.

محمدعلی نادی‌خوراسگانی، معاون علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی در این مراسم اظهار کرد: فعالیت‌های اجرایی همانند رودخانه بوده و همه کسانی که به رودخانه نگاه می‌کنند آب روان داخل رودخانه را می‌بینند؛ آبی که اکنون می‌بینیم با آبی که لحظات قبل حرکت می‌کرد فرق دارد؛ اما جریان آب همچنان وجود داشته و کماکان آب را در رودخانه جاری می‌بینیم. پست‌ها و موقعیت‌های سازمانی که در آن قرار می‌گیریم مصداق همین موضوع است و مهم اینکه با چه باور، اندیشه و تفکری این مسئولیت‌ها را می‌پذیریم و تلاش می‌کنیم که در این پست‌ها و مسئولیت‌ها فعالیت کنیم تا اهداف محقق شوند.

وی ادامه داد: در مراسم تکریم و معارفه امروز فعالیت‌ها و گزارش‌هایی که در طول تصدی دوستار توسط وی ارائه شد که نشان‌دهنده این بود بخش‌های خیلی جدی از این برنامه‌ها محقق شده هرچند ممکن است تا رسیدن به قله، فاصله زیادی وجود داشته باشد.

معاون علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی عنوان کرد: سرپرست جدید دانشگاه آزاد اسلامی گیلان قرار است از این به بعد جریان و زمام امور این دانشگاه را بر عهده گیرد و دانشگاه را در مسیر چارچوب سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی جلو ببرد؛ چراکه این سند رویکرد تحول ساختاری، رویکرد تحول نگرشی و رویکرد تحول در عرصه منابع انسانی داشته که طبیعتاً نیازمند کار جدی، پرزحمت و فعالیت جهادی و همه جانبه دارد.

نادی‌خوراسگانی بیان کرد: استقرار مبانی دینی و فرهنگی و توجه به امر تربیت در کنار آموزش به‌عنوان رکن اساسی سیاست‌های فرهنگی دانشگاه است. دانشگاه آزاد اسلامی با تحولاتی که در آن اتفاق افتاد به‌عنوان دانشگاه اجتماعی، ارکان و ساحت‌های مختلف تعلیم و تربیت را رقم‌زده و تنها نهاد تربیتی غیردولتی کشور بوده که کل زنجیره تعلیم تربیت را در اختیار دارد.

وی اضافه کرد: افرادی که در سازمان‌ها یا در جامعه کار می‌کنند باید بتوانند برای توانمندسازی خود از دوره‌هایی بهره‌مند شوند که مهارت آنان را افزایش دهد، این دوره‌ها در دانشکده‌های مهارت تعریف شده و باید با برنامه‌ریزی دقیق در راستای اعتلای سند تحول و تعالی دانشگاه اقدام کرده و برای سند آمایشی استان، این جریان با سرعت بیشتری اتفاق افتد.

معاون علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی با برشمردن مأموریت‌های دانشگاه آزاد اسلامی مطرح کرد: در دانشگاه قرار نیست افرادی را تربیت کنیم که تخصص آنان تناسبی با نیاز‌های استان ندارد؛ چراکه دانشگاه فقط به دنبال آموزش نیست، صرفاً مدارک تحصیلی برای افراد صادر نمی‌کند و جریان‌های تربیتی و فرهنگی را برایشان رقم نمی‌زند؛ بلکه با برنامه‌ریزی صحیح و مدون در راستای ارتقای کیفیت آموزشی متناسب با نیاز‌های جامعه، در طرح سرزمین اقدام کند.

نادی‌خوراسگانی تشریح کرد: یکی از اهداف دانشگاه‌های جامعه‌محور یا دانشگاه‌های اجتماعی که دانشگاه آزاد اسلامی یکی از دانشگاه‌های اجتماعی است، پاسخگویی به تقاضای اجتماعی با توجه به اینکه چه رشته‌هایی دارد، متناسب با نیاز‌های استان باید رشته‌ها و جریان‌های آموزشی تعریف شود.

وی ادامه داد: با توجه به هماهنگی انجام‌شده با وزارت علوم و صدور مجوز لازم بین ۳۰ تا ۴۰ درصد محتوای درسی متناسب با تغییرات و تحولاتی که در دنیای کار، اشتغال و جامعه در حال اتفاق افتادن بوده، متناسب‌سازی شود؛ بنابراین لازم است همه همکاران اعضای هیئت‌علمی دانشگاه کمک کنند تا این اتفاق، تحقق یابد.

معاون علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی تبیین کرد: امروز دانشگاه آزاد اسلامی با ارائه برنامه‌های علمی که استان‌ها در قالب برنامه‌های متناسب با ویژگی‌های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی می‌توانند تکنولوژی خود را مطرح کنند، در تلاش هستند تا رساله‌ها و پایان‌نامه‌های ارشد و دکتری را در مسیر پاسخگویی به حل مسائل کشور هدایت کنند و سامانه مربوط به این کار سامانه پژوهشیار است.

نادی استان گیلان را یکی از استان‌های با اهمیت دانست و عنوان کرد: استان گیلان باید بتواند پایه‌گذار برنامه‌های علمی خاص خود با توجه به موقعیت استراتژیک باشد و در این زمینه با ارتقای سطح پژوهش‌های کاربردی و توسعه‌ای و استفاده بهینه از پژوهش‌های تحصیلات تکمیلی در حل مشکلات کشور در چارچوب طرح پایش آزاد مؤثر باشد.

وی توضیح داد: نکته نویدبخش در ارتباط با کیفیت‌بخشی حوزه آموزش و پژوهش، راه‌اندازی دانشکده‌های موضوعی ساختار دانش جدید دانشگاه است که لازمه‌اش کمک و تلاش بیش‌ازپیش اعضای هیئت‌علمی و کارکنان بوده تا بتوانیم در کنار آنان این هدف رو محقق کنیم.

معاون علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی بیان کرد: ارتقای فرهنگ سازمانی و پیاده‌سازی نظام چابک اداری و ایجاد فرهنگ پاسخگویی و حفظ کرامت انسانی خانواده بزرگ دانشگاه آزاد اسلامی و ذینفعان این دانشگاه که به‌عنوان نکته چهارم مطرح می‌شود که تجربیات مثبت استان گیلان، زمینه‌ساز تحرک بسیار خوب در این بخش بوده و امیدوارم سرپرست جدید دانشگاه آزاد اسلامی استان بتواند با برنامه‌ریزی مناسب، باعث توسعه هر چه بیشتر این چابکی اداری و فرهنگ سازمانی پاسخگو را در مسیر حفظ کرامت شود.

این مقام مسئول افزایش بهره‌وری در کارکنان را مهم دانست و تأکید کرد: یکی دیگر از نکاتی که باید به آن توجه داشت، افزایش بهره‌وری همه عوامل در چارچوب رسالت دانشگاه با تأکید بر رعایت قوانین و مقررات از طریق اجرای طرح‌های سرمایه‌گذاری با هدف بسترسازی برای نوآوری فناورانه و اشتغال دانش‌بنیان اعضای خانواده بزرگ دانشگاه است. بعضی از پروژه‌ها و طرح‌ها با توجه به ویژگی‌های خاص دانشگاه آزاد اسلامی و چابکی که دانشگاه دارد، می‌توانند با سرعت بیشتری با توجه به ظرفیت‌های استان و تحرک و کنشگری داخل استان اتفاق بیفتند.

نادی ابراز امیدواری کرد که این اتفاق بسیار مهم با رعایت قوانین و مقررات بتواند ریل‌گذاری و مسیر حرکت آن در چارچوب قوانین باشد تا مورد تأیید و تأکید سند دانشگاه باشد و یکی دیگر از اتفاقاتی که باید به‌صورت جدی دنبال شود، بحث صیانت از دارایی‌ها و سرمایه‌های دانشگاه است که با رعایت انضباط مالی و مدیریت و کاهش هزینه‌های غیرضروری با تأکید بر استفاده از کالا‌های ایرانی به‌منظور تقویت و حمایت از تولیدات داخلی باید انجام شود.

معاون تربیتی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به طراحی پلتفرم «ست» در دانشگاه، عنوان کرد: در این دانشگاه پلتفرمی طراحی شده به نام«ست» که علاوه بر پاسخگویی به نیاز‌های داخلی دانشگاه از منابع داخلی دانشگاه تأمین می‌شود، کارگاه‌های نیز به دلیل تولیدی بودن می‌توانند پاسخگوی نیاز‌های داخل دانشگاه باشند.

نادی طرح پویش اجرا شده در استان گیلان را موفق دانست و گفت: دانشگاه آزاد اسلامی باید بتواند پاسخگوی جریان‌های بیرونی نیز باشد که نمونه آن قراردادی است که استان‌هایی مانند گیلان با جریان‌های صنعتی بیرونی منعقد می‌کنند که ظرفیت‌های خاص خود را دارد و در این میان استان گیلان یکی از بزرگ‌ترین و باکیفیت‌ترین استان‌هایی است که می‌تواند در حوزه منابع طبیعی و گردشگری و هتل داری با توجه به داشتن ظرفیت‌های قابل استفاده، دارای پایداری اقتصادی مناسبی باشد.

وی با اشاره به اهمیت کار در اقتصاد دریا، ادامه داد: باید سهم دانشگاه آزاد اسلامی از اقتصاد دریا در استان گیلان مشخص شده تا به ظرفیت‌های استان اضافه شود؛ چراکه دانشگاه در استان برای این موضوع برنامه‌ریزی خواهد کرد و با هدایت و راهبری مناسب اتفاقات خوبی در این استان خواهد افتاد و این هدایت و هماهنگی یکپارچه بین واحد‌های زیرمجموعه استان، در چارچوب رسالت و اهداف و مأموریت‌های آن در سطح ملی و استانی و نظارت بر حسن اجرایی امور، لزوم داشتن یک شبکه دانشگاهی است.

به گزارش آنا، در پایان این مراسم از خدمات محمد دوستار در زمان تصدی پست رئیس دانشگاه آزاد اسلامی گیلان قدردانی و مجتبی ملکی‌چوبری به‌عنوان سرپرست جدید این دانشگاه معرفی شد.

انتهای پیام/